Nowe zasady w sądowym postępowaniu cywilnym

Od 8 września 2016 r. mamy do czynienia z szeregiem zasadniczych zmian w procedurze cywilnej. Szczególnie istotne wydają się zmiany dotyczące doręczeń, zawiadomień czy potwierdzania umocowania pełnomocników i osób działających za stronę lub jako jego organ. 

I. Nowe zasady doręczeń bezpośrednich w k.p.c.

Profesjonalni pełnomocnicy, doręczając sobie nawzajem bezpośrednio odpisy pism procesowych z załącznikami w toku sprawy, w treści pisma procesowego wniesionego do sądu będą mieli obowiązek zamieścić oświadczenie o doręczeniu odpisu pisma drugiej stronie albo jego nadaniu przesyłką poleconą.

Brak takiego oświadczenia w piśmie złożonym do sądu skutkować będzie jego zwrotem bez wezwania do usunięcia braku.

Powyższe wynika z nowego brzmienia art. 132 k.p.c. nadanego ustawą z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1311 ze zm.).

W dotychczasowym stanie prawnym zamiast oświadczenia zamieszczonego w piśmie składanym do sądu, do pisma tego należało dołączyć dowód doręczenia drugiej stronie odpisu albo dowód jego wysłania przesyłką poleconą.

Podobnie jak dotychczas powyższe zasady doręczeń bezpośrednich nie będą dotyczyły wniesienia pozwu wzajemnego, apelacji, skargi kasacyjnej, zażalenia, sprzeciwu od wyroku zaocznego, sprzeciwu od nakazu zapłaty, zarzutów od nakazu zapłaty, wniosku o zabezpieczenie powództwa, skargi o wznowienie postępowania, skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia i skargi na orzeczenia referendarza sądowego, które należy złożyć w sądzie z odpisami dla strony przeciwnej. Ponadto zasady doręczeń bezpośrednich nie będą dotyczyły pism wnoszonych za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, podlegających doręczeniu adwokatowi, radcy prawnemu, rzecznikowi patentowemu lub radcy Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa, którzy dokonali wyboru wnoszenia pism za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

II. Sąd cywilny sam sprawdzi umocowanie

Przedstawiciele ustawowi, organy osób prawnych i osoby uprawnione do działania w ich imieniu, jak również pełnomocnicy działający za stronę nie będą musieli wykazywać swojego umocowania dokumentem przy pierwszej czynności procesowej, jeżeli stwierdzenie przez sąd umocowania będzie możliwe na podstawie wykazu lub innego rejestru, do którego sąd ma dostęp drogą elektroniczną.

 

Powyższe wynika ze – znowelizowanych ustawą z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1311 ze zm.) – art. 68 i 89 k.p.c.

Brak obowiązku wykazania umocowania dotyczyć będzie również czynności procesowej dokonywanej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, w przypadku gdy przepis szczególny przewiduje, że czynności można dokonać wyłącznie za pośrednictwem tego systemu.

Przedstawiciele ustawowi, organy osób prawnych i osoby uprawnione do działania w ich imieniu będą mieli jednak obowiązek wskazania podstawy swojego umocowania, zaś pełnomocnik dokonujący czynności za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, będzie miał obowiązek szczegółowo opisać pełnomocnictwo, w tym wskazać jego zakres.

III. Sąd wezwie nie tylko przez pocztę

Sąd cywilny będzie mógł wzywać strony, świadków, biegłych lub inne osoby w sposób, który uzna za najbardziej celowy, z pominięciem dotychczasowych sposobów doręczeń przewidzianych w k.p.c., jeżeli uzna to za niezbędne do przyspieszenia rozpoznania sprawy. Wezwanie dokonane w ten sposób będzie wywoływało skutki, jeżeli będzie niewątpliwe, że doszło ono do wiadomości adresata.

Powyższe wynika z nowego art. 149¹ k.p.c. dodanego ustawą z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1311 ze zm.).

Zgodnie z przepisami przejściowymi nowe regulacje będą stosowane do postępowań wszczętych po wejściu w życie ustawy zmieniającej.